Scenariusze lekcji KOSS. Wiedza o społeczeństwie w szkole podstawowej

 Scenariusze lekcji KOSS. Wiedza o społeczeństwie w szkole podstawowej 
     Wyd. 1 poprawione, Warszawa 2024, s. 182
     opr. miękka, 17,6x25,0 cm, ISBN: 978-83-66150-08-9
     plik do pobrania 

Publikacja ta towarzyszy podręcznikowi do nauczania wiedzy o społeczeństwie w szkole podstawowej „KOSS. Wiedza o społeczeństwie w szkole podstawowej” (nr dopuszczenia 1229/2024). Podręcznik został opracowany na podstawie programu Kształcenie Obywatelskie w Szkole Samorządowej (KOSS), który zakłada nie tylko przekazywanie wiedzy, ale także kształtowanie postaw i umiejętności obywatelskich oraz moralnej wrażliwości uczniów. Nazwa programu podkreśla związek szkoły z samorządem lokalnym. Tematyka zajęć skłania uczniów do zainteresowania się sprawami gminy i uczestnictwa w życiu lokalnej społeczności. Program KOSS został wyróżniony przez Ministra Edukacji Narodowej w 1999 roku , a za jego wprowadzenie do szkół CEO otrzymało odznakę honorową „Za zasługi dla oświaty”.

Scenariusze do KOSS mają już bogatą historię. Od blisko trzydziestu lat wykorzystywane są w kilku tysiącach szkół w całej Polsce. Cieszą się dobrymi opiniami zarówno nauczycieli i nauczycielek, uczniów i uczennic, jak i ich rodziców. Tematyka programu, a także proponowane metody nauczania odpowiadają nie tylko bezpośrednim odbiorcom programu, ale również mieszkańcom miejscowości, w których jest realizowany, i władzom samorządowym. Ogromny wkład w popularyzację programu wnieśli też uczestnicy prowadzonych przez Centrum Edukacji Obywatelskiej kursów przygotowujących do nauczania KOSS – nauczyciele i nauczycielki, trenerzy i trenerki, konsultanci i konsultantki oraz eksperci i ekspertki.

Oddziaływanie edukacyjne programu może być wzmocnione, gdy zostanie on skorelowany z nauczaniem innych przedmiotów humanistycznych oraz z profilem wychowawczym szkoły. Tematyka KOSS w sposób naturalny pojawia się na lekcjach języka polskiego i historii, pożądana jest więc współpraca nauczycieli tych przedmiotów, w tym wspólne planowanie sekwencji zajęć przekraczających granice dyscyplin przedmiotowych. Dobrą okazją mogą być proponowane w scenariuszach projekty uczniowskie oraz inne wspólne działania. Nauczyciel prowadzący lekcje według naszego programu powinien także współpracować z wychowawcą klasy oraz z opiekunem samorządu uczniowskiego – ułatwi mu to dostosowanie zajęć do realiów życia klasy i szkoły. Nauka wiedzy obywatelskiej ma przecież prowadzić do rzeczywistego włączania się uczennic i uczniów w życie szkoły i społeczności lokalnej. Bardzo ważne będzie także zaangażowanie się razem z uczniami w działania Centrum Edukacji Obywatelskiej w ramach programu edukacji obywatelskiej „KOSS” lub innych programów edukacyjnych z zakresu edukacji globalnej, ekologicznej czy programów młodzieżowych (np. „Młodzi przedsiębiorczy”, „Szkoła demokracji”, „Młodzi w akcji”, „Młodzi głosują”, „Globalna szkoła”, „Ekologiczna szkoła”, „Szkoła twórczych praktyk”). Więcej informacji znajduje się w portalu internetowym CEO pod adresem ceo.org.pl.

Jak korzystać z publikacji?

Publikacja zawiera scenariusze lekcji, z których każdy składa się z celów lekcji (cele wynikające z podstawy programowej zostały wyróżnione), metod i środków dydaktycznych oraz sposobu przeprowadzenia zajęć. W każdym scenariuszu można znaleźć na marginesach ćwiczenia z „Zeszytu ćwiczeń KOSS. Wiedza o społeczeństwie w szkole podstawowej”, a na końcu – ćwiczenia dodatkowe, z których warto skorzystać. Natomiast włączenie propozycji ćwiczeń z serwisu internetowego KOSS online umożliwia nie tylko pogłębienie, ale również poszerzenie wiadomości i umiejętności w zakresie wykraczającym poza wymogi podstawy programowej.

Nie będziemy udawać, że prowadzenie zajęć KOSS jest łatwe i nie pochłania wiele czasu, jest bowiem dokładnie na odwrót. Mamy jednak nadzieję, że trud włożony w ich przygotowanie nie będzie bezowocny. Wierzymy, że lekcje przyczynią się do rozwoju intelektualnego i dojrzewania obywatelskiego uczniów i uczennic, nauczycielom i nauczycielkom zaś dadzą wiele satysfakcji i staną się ciekawym doświadczeniem zawodowym.

Uwaga! W scenariuszach KOSS zostały oznaczone czcionką pogrubioną te treści nauczania (wymagania szczegółowe), które wykraczają poza obowiązującą podstawę programową. Decyzję o ich realizacji zostawiamy nauczycielce lub nauczycielowi.