Kształcenie Obywatelskie w Szkole Samorządowej (KOSS) to najstarszy program Centrum Edukacji Obywatelskiej. Jego historia zaczęła się na początku lat 90., gdy w Polsce zachodziło wiele ważnych przemian. Postanowiliśmy wtedy odmienić polską szkołę, chcieliśmy, aby lekcje mocniej angażowały uczniów do samodzielnego myślenia i zachęcały do aktywnej pracy. Jako pole naszego działania wybraliśmy edukację obywatelską, obszar szkolnej wiedzy mocno wówczas zaniedbywany. Uznaliśmy, że umiejętności w tej dziedzinie przydadzą się każdemu, niezależnie od jego talentów. W końcu wszyscy jesteśmy obywatelkami i obywatelami.
 

W ciągu blisko 27 lat swego istnienia nasz program ulegał różnym przeobrażeniom. Kilkakrotnie zmieniał nie tylko szatę graficzną czy format, ale także swoją formułę – od zbioru scenariuszy lekcji, przez materiały pomocnicze dla nauczycieli i uczniów, aż po podręcznik z ćwiczeniami i kompletną obudową dydaktyczną, także w wersji online. Zmieniały się także jego treści… 

Jedno się natomiast nie zmieniło i nie zmieni – KOSS nie tylko uczy, co to jest demokracja oraz jakie prawa przysługują obywatelom, ale przede wszystkim zachęca nauczycielki i nauczycieli do dialogu z młodymi ludźmi. Natomiast samych uczniów zachęca do samodzielnego myślenia i rzeczywistego obywatelskiego działania w szkole, społeczności lokalnej i świecie.

Naszym pragnieniem jest, aby program stawał się coraz lepszy. Uważnie wysłuchujemy więc opinii uczennic i uczniów na jego temat. Wiele uwag sformułowanych przez nauczycielki i nauczycieli, uwzględniliśmy w pracy nad nowym programem nauczania wiedzy o społeczeństwie w szkole podstawowej. Mamy nadzieję, że sprostamy wszystkim wyzwaniom i program KOSS ukaże się już pod koniec czerwca br.

Nazwa programu, Kształcenie Obywatelskie w Szkole Samorządowej, podkreśla związek szkoły z samorządem lokalnym. Znajduje to odbicie w tematyce zajęć, skłaniającej uczniów do zainteresowania życiem społeczności lokalnej i rzeczywistego uczestnictwa w nim. W każdej jednostce tematycznej kilkakrotnie odwołujemy się do bezpośrednich doświadczeń młodych ludzi i zachęcamy do obywatelskiego działania – czyni to edukację bardziej autentyczną i skuteczną.

Istotną cechą programu KOSS jest także przekładanie treści bardziej abstrakcyjnych na zadania i dylematy bliższe codziennemu życiu uczniów. Uczniowie mają możliwość odnoszenia zdobywanych na lekcjach wiadomości na temat demokracji, samorządu czy państwa prawa do wydarzeń i zjawisk ze swojego najbliższego otoczenia społecznego – życia szkoły i swojej społeczności lokalnej.

Integralnym elementem programu KOSS są wskazówki dotyczące prowadzenia edukacyjnych projektów uczniowskich na lekcjach WOS-u. Projekt towarzyszy każdemu z 8 rozdziałów podręcznika KOSS. Po każdym z nich znajduje się tzw. „Projektownik” ze wskazówkami dotyczącymi realizacji projektu: od czego zacząć, jak wybrać temat, jak zaplanować i realizować kolejne działania, jaką formę prezentacji wybrać itp. Przedstawione zostały w nim również propozycje projektów, zarówno projekty większe, wymagające więcej czasu i wysiłku, ale też krótkie projekty dla małych grup. Z myślą o uczniach na końcu podręcznika zamieszczony został dodatek poświęcony metodzie projektu w ogóle.

Pragniemy, aby realizowany przez nas, z Waszym udziałem program KOSS, w istotny sposób przyczyniał się do rozwijania wśród uczniów kompetencji obywatelskich i społecznych oraz pełniej angażował młodych ludzi w sprawy publiczne. Mamy nadzieję, że wybierając nasz podręcznik będziecie nadal aktywnie w nim uczestniczyć.

oprac. Sylwia Żmijewska-Kwiręg
Dorota Nawalany

 

 Zobacz także:

Program nauczania KOSS. Wiedza o społeczeństwie w szkole podstawowej

Opinie recenzentów o programie nauczania KOSS

Dziesięc razy KOSS

Dlaczego KOSS? Ze wspomnień nauczyciela