Autobus bez wlepki jest nieważny

Gdy jedziemy autobusem lub tramwajem, nasz wzrok przyciągają liczne karteczki przyklejone do ściany lub szyby okna. To są wlepki. Warto im się przyjrzeć z bliska, by je móc lepiej poznać. Może uda się nam później ten pomysł wykorzystać na lekcji?

WLEPKA, CZYLI „SAMOPRZYLEPNE MYŚLI”

Są małe, kolorowe lub czarno-białe, z rysunkami i napisami, a czasami tylko z samymi napisami. Wydrukowane na papierze samoprzylepnym, zwykle w kształcie kwadratu lub prostokąta. Wśród wlepek zdarzają się całe serie. Najczęściej spotkać możemy wlepki o tematyce komunikacyjnej, z kierowcami i pasażerami w roli głównej, opisujące różne, mniej lub bardziej zabawne sytuacje. Zdarzają się też wlepki o treściach społecznych, politycznych lub kulturowych. Są też wlepki filozoficzne i okolicznościowe, czy utrzymane w tonie żartobliwym: „Jedz placki z tacki”, „Nie ruszaj wlepek!!! Brudzisz”, czy „Przyjdzie pora na wlepki wodoodporne”. Czasami pojawiają się też i wlepki historyczne, jak ta z napisem: „1308 – zdobycie Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków”.

Liczne przykłady wlepek (vlepek) znajdziemy w środkach komunikacji miejskiej, na przystankach, murach domów, w przejściach podziemnych, czy na stacjach metra. W Warszawie do niedawna istniało „wlepkowisko” w jednym z okien gmachu Akademii Sztuk Pięknych od ulicy Traugutta (po odnowieniu elewacji budynku, zostało usunięte).

Autorami wlepek są najczęściej ludzie młodzi – uczniowie liceów bądź techników, studenci. Część z nich „wlepianiem”  zajmuje się od dłuższego czasu, gdyż – jak mówią – „wlepianie wciąga, i im więcej zrobisz wlepek, tym są one lepsze”.
 

WLEPKA, KTÓRA „NIE WRZESZCZY, ALE DOBITNIE WYRAŻA SWOJE SĄDY”

Istnieje pogląd, że wlepki podobnie jak napisy na murach (graffiti) są znakiem naszych czasów, głosem młodego pokolenia. Choć wlepkarze twierdzą, że nie mają własnej ideologii, nie starają się wpływać na ludzi ani zmieniać świata, tylko go opisują, wlepki znalazły stałe miejsce w naszej wizualnej kulturze.

Zdaniem samych wlepkarzy: „obok dobrej vlepki trudno przejść obojętnie”, czasami trudno je odczytać i zinterpretować, różny bywa poziom ich rozpoznawalności, a z przesłaniem niektórych trudno się zgodzić, dlatego obecności wlepki towarzyszy wiele emocji. Dzieje się tak, ponieważ ich twórcy wykorzystują w swoich pracach tematy aktualne, dotyczące społeczności lokalnej oraz kontrowersyjne. (Katarzyna Głowacka, Vlepka, czyli oswajanie przestrzeni w: „Recyklingu Idei”, nr 1/2002).

Warto porozmawiać z uczniami o wlepkach i razem z nimi poszukać odpowiedzi na pytania: Czym są wlepki? Czy kojarzą się im tylko ze sztuką ulicy? Czy ich zdaniem pełnią jakąś rolę? Jaką? Do jakich działań obywatelskich można je wykorzystać?
 

WLEPKOWE GALERIE

W internecie znajdziemy wlepkowe galerie, animacje i linki do innych stron z wlepkami, wystarczy tylko wpisać w wyszukiwarce „wlepki” bądź „vlepki”. Dużą popularnością cieszą się również konkursy plastyczne na wlepki. Na przykład na konkurs „4 czerwca - urodziny polskiej demokracji”, organizowany w 2012 r. przez Centrum Edukacji Obywatelskiej, wpłynęło wiele interesujących prac uczniów i uczennic (poniżej zamieszczamy trzy prace). 

Wlepki są też czasem wykorzystywane przez kandydatów na posłów w czasie kampanii wyborczej, częściej jednak przez organizacje pozarządowe w ramach akcji społecznych. Przykładem mogą być wlepki opracowane przez Fundację im. S. Batorego i Stowarzyszenie Szkoły Liderów w ramach akcji „Masz głos, masz wybór” (zobacz przykład na górze strony).

Gorąco zachęcamy Was do opisywania własnych pomysłów na ciekawą lekcję KOSS-a z wykorzystaniem wlepek. Na pewno macie wiele przemyśleń i spostrzeżeń, podzielcie się nimi z innymi nauczycielami. Po opublikowaniu materiałów na naszej stronie, np. ciekawych scenariuszy lub zadań, będziecie mogli otrzymać pisemne zaświadczenie o publikacji potwierdzone przez Centrum Edukacji Obywatelskiej.

Możliwość publikacji własnych prac, to tylko jeden z powodów, dla których warto zaglądać na strony serwisu KOSS. Jeśli chcecie poznać pozostałe, zobaczcie 10 powodów, dla których warto korzystać z serwisu KOSS.

Adrianna Skiba z Gimnazjum im. Obrońców Brygady Września 1939 roku w Warszawie		Patrycja Łabuda ze Szkoły Podstawowej w Praszowie	Maciej Cisakowski z Gimnazjum nr 3 w Nysie

Dorota Nawalany