Program KOSS
organizowany jest przez:
5. Bez współpracy ani rusz!
WYBIERZ ĆWICZENIE 
JAKIE ROLE ODGRYWAMY W GRUPACH? DWA BLOKI BYĆ LIDEREM, LIDERKĄ
JAKIE ROLE ODGRYWAMY W GRUPACH?
Weźmiecie teraz udział w grze „Jedziemy na wycieczkę", która ilustruje różne role podejmowane przez członków grupy.
Dwanaścioro uczniów wychodzi na środek, pozostali pełnią funkcję obserwatorów. Każdy otrzyma dokładną instrukcję, kogo i co ma obserwować, np.: „Twoim zadaniem jest obserwowanie Krzysia P. Zanotuj na kartce jego zachowanie i wypowiedzi. Staraj się odgadnąć, jaką rolę odgrywa“.
 |
|
|
Aktorzy będą grali role członków koła geograficzno-turystycznego, którzy wygrali właśnie prestiżowy konkurs i w nagrodę otrzymali fundusze na daleką podróż. Mają przy tym do wyboru trzy możliwości.
Mogą udać się:
- dżipami do Azji
- samolotem do Rio de Janeiro
- żaglowcem do Nowej Zelandii.
Zadaniem członków koła turystycznego jest ustalenie:
- dokąd chcą pojechać?
- jakie zadania muszą wykonać (mają tylko pieniądze, resztę muszą załatwić sami)?
- kto i w jakim terminie podejmie się realizacji tych zadań?
Każdy otrzyma karteczkę ze swoją rolą (nie zdradzajcie jej innym aktorom).
A oto wasze role:
SZEF. Czuwa nad przebiegiem pracy grupowej, czasem przerywa innym, podsumowuje wynik obrad: „Wróćmy do tematu“, „To dobry pomysł, żeby każdy wziął coś na siebie“, „Nie możemy się rozejść, zanim czegoś nie ustalimy“. Zachęca innych, ma jasną wizję celu.
EKSPERT. Wszystko wie, udziela informacji, czasem mądrzy się nadmiernie: „Jeżeli chcemy jechać do Azji, to trzeba się zaszczepić na...“, „Pamiętajcie, że w tej szerokości geograficznej...“.
STRAŻNIK. Zwraca uwagę na zasady współpracy i normy moralne: „Nie przekrzykujmy się", „Nasz czas się kończy“, „Zadania powinny być rozdzielone sprawiedliwie, a nie po kumotersku“.
MEDIATOR. Pomaga innym dogadać się ze sobą: „Powiedz, o co ci chodzi“, „Spróbujmy się jakoś dogadać“, „Dlaczego nie chcecie zrozumieć jego argumentów“.
KRYTYKANT. Krytykuje, zrzędzi, we wszystkim szuka słabych punktów: „Nic nam z tego nie wyjdzie“, „Tam jest za zimno/gorąco“, „To, co mówisz, nie ma sensu“.
BUNTOWNIK. Nie chce się podporządkować decyzjom innych, buntuje się zwłaszcza przeciwko władzy szefa i większości: „On nie ma prawa za wszystkich decydować", „Ja się wyłączam, nienawidzę grupowych wycieczek“.
POMYSŁOWY DYZIO. Ma mnóstwo pomysłów i chętnie dzieli się nimi, choć nie zawsze równie chętnie je realizuje: „Możemy to zrobić na pięć różnych sposobów“.
PODWYKONAWCA. Nie wymyśla sam zadań, ale odpowiedzialnie i chętnie je wykonuje: „Mogę to wziąć na siebie“.
BŁAZEN. Wygłupia się, rozśmiesza, obraca w żart poważne problemy: „Nie jedziemy do Azji, bo niedawno w Himalajach yeti zeżarł wszystkie zapasy grupie polskich turystów“.
SIEROTKA. Martwi się, że sobie nie poradzi, nie bardzo rozumie, czego inni od niego oczekują: „Jak ja spakuję ubrania do plecaka?“, „Kto mi pomoże zapytać o...“.
LUZAK. Nie ma ochoty włączać się w dyskusję, ostentacyjnie, choć nieagresywnie, okazuje swój brak zainteresowania.
KOZIOŁ OFIARNY. Zwykle jest izolowany, często lekceważony, czasami ośmieszany, może stać się obiektem zbiorowej agresji.
Wszyscy aktorzy siadają w kręgu na środku klasy i przez kilka, kilkanaście minut zachowują się zgodnie z instrukcją. Nie ujawniajcie odgrywanej przez siebie roli!
Omówcie odegraną scenkę. Obserwatorzy powinni podzielić się swoimi spostrzeżeniami dotyczącymi zachowań poszczególnych aktorów. Postarajcie się ustalić odgrywane przez nich role. Zapiszcie je na tablicy i dopasujcie do grających. Aktorzy mogą opowiedzieć o swoim stosunku do czy budzi ich sympatię, jakie są jej, roli, w którą przyszło im się wcielić przyjemne, a jakie niemiłe strony itp.
 |
|
|
Posłuchaj opisu pewnego domu i postaraj się zapamiętać jak najwięcej szczegółów, ale na razie nic nie notuj. Uwaga: pod żadnym pozorem nie zaglądaj do poniższego opisu. Gdy nauczyciel skończy czytać, spisz wszystko, co zapamiętałeś na temat wyglądu domu (jeżeli wolisz, możesz wykonać schematyczny rysunek). Teraz podzielcie się na grupy. Nauczyciel przeczyta wam opis jeszcze innego domu, a waszym zadaniem będzie odtworzenie jego wyglądu - tym razem możecie ze sobą współpracować!
Porównajcie efekty obu części ćwiczenia. Kiedy łatwiej było wykonać to zadanie i dlaczego?
Nasz blok zbudowano dziewiętnaście lat temu. Ma cztery piętra. Do wysokości pierwszego piętra jest kremowy, między drugim i czwartym jasnożółty, a u samej góry niebieski. Architekt bardzo dziwnie rozmieścił w nim okna. Na parterze są tylko cztery, za to na pierwszym piętrze siedem, na drugim sześć, na trzecim znowu siedem, a na czwartym aż jedenaście. Z dachu sterczą cztery anteny i siedem wywietrzników. Do bloku wchodzi się przez pojedyncze, ciemnobrązowe drzwi. Tuż przy samej ziemi są też cztery małe okienka piwnicy. W wielu miejscach na blokach farba łuszczy się i pęka, pozostawiając szare plamy. Na pierwszym piętrze jest pięć takich dziur, na drugim dwie, a na czwartym trzy.
Nasz blok zbudowano dwadzieścia dwa lata temu. Ma cztery piętra. Do wysokości drugiego piętra jest zielony, między drugim i trzecim piętrem ciemnobrązowy, a na czwartym piętrze rudy. Architekt bardzo dziwnie rozmieścił w nim okna. Na parterze jest tylko pięć okien, za to na pierwszym piętrze osiem, na drugim dziewięć, na trzecim aż jedenaście, a na czwartym znów osiem. Z dachu sterczą trzy anteny i osiem wywietrzników. Do bloku wchodzi się przez pojedyncze ciemnozielone drzwi. Tuż przy samej ziemi jest też sześć małych okienek piwnicy. W wielu miejscach na bloku farba łuszczy się i pęka, pozostawiając szare plamy. Na pierwszym piętrze są trzy takie dziury, na drugim cztery, a na trzecim dwie.
Do pobrania plik w formacie PDF 
Przypomnij sobie sytuację, w której przewodziłeś(-łaś) grupie swoich kolegów i koleżanek (mogło was być nawet dwoje lub troje). Odpowiedz na trzy pytania:
- Jak to się stało, że zostałeś(-łaś) liderem lub liderką? Dlaczego ty, a nie ktoś inny?
- W jaki sposób zachęcałeś(-łaś) innych do zrobienia czegoś?
- Co było w roli lidera, liderki przyjemnego, a co trudnego?
A teraz niech kilkoro ochotników głośno odpowie na te pytania. Przedyskutujcie na forum klasy, na czym polega bycie liderem, liderką. Czy to jest łatwe, czy trudne?
Kategoria lekcji: